1. Đặc điểm của môi trường
+ Vị trí: Trải dài từ 2 vòng cực và 2 cực.
+ Đặc điểm khí hậu:
– Vô cùng lạnh lẽo (khắc nghiệt)
– Nhiệt độ TB < – 10oC, có nơi – 50oC, mùa hạ ngắn (2-3 tháng) nhiệt độ không quá 10oC, biên độ nhiệt lớn
– Lượng mưa ít, trung bình khoảng 200mm/năm.

Hinh 21.1. Lược đồ môi trường đới lạnh ở vùng Bắc Cực

Hinh 21.2. Lược đồ môi trường đới lạnh ở vùng Nam Cực

2. Sự thích nghi của thực vật và động vật với môi trường
a. Thực vật: Chủ yếu là cây cỏ bụi thưa thớt thấp lùn, mọc xen lẫn với địa y sống vào mùa hạ.
b. Động vật: Tuần Lộc, chim cánh cụt, hải cẩu.
– Các loài động vật có đặc điểm: có lớp lông dày không thấm nước, 1 số loài di cư để tránh mùa đông lạnh, có loài ngủ suốt mùa đông.
– Cần bảo vệ các loại động vật quý hiếm ở đới lạnh.

Hinh 21.3. Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa ở Hon-man (Ca-na-đa)

TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN

? (trang 68 SGK Địa lý 7) Quan sát các hình 21.4 và 21.5 (trang 69 SGK Địa lý 7), so sánh sự khác nhau giữa núi băng và băng trôi.
– Núi băng: có kích thước lớn, cao.
– Băng trôi: khi các núi băng trôi theo dòng biển, dần hạ thấp độ cao.

? (trang 70 SGK Địa lý 7) Tính khắc nghiệt của đới lạnh thể hiện như thế nào?
– Nhiệt độ trung bình mùa đông luôn dưới – 10°C, mùa hạ ngắn và ít khi nóng đến 10°C.
– Mặt đất đóng băng quanh năm, chỉ tan một lớp mỏng vào mùa hạ, lượng mưa trung bình năm dưới 500 mm, phần lớn dưới dạng tuyết rơi.

? (trang 70 SGK Địa lý 7) Tại sao lại nói đới lạnh là hoang mạc lạnh của Trái Đất?
Vì đới lạnh cũng có lượng mưa ít, rất khô hạn, biên độ nhiệt ngày và năm lớn, có rất ít người sinh sống, thực động vật nghèo nàn nên cũng được coi như hoang mạc nhưng nhiệt độ quá thấp nên gọi là hoang mạc lạnh.

? (trang 70 SGK Địa lý 7) Giới thực, động vật ở đới lạnh có gì đặc biệt ?
– Chúng thường có lớp mỡ dày dưới da. lớp lông dày, lớp lông không thấm nước hoặc sống thành đàn đông đúc để tránh nạn.
– Chúng có thể ngủ đông để giảm tiêu hao năng lượng hoặc di cư đến các nơi ấm áp để tránh lạnh.

? (trang 70 SGK Địa lý 7) Đoạn văn sau đây mô tả cuộc sống trong ngôi nhà băng của người I-nuc (E-xki-mô). Cho biết người I-nuc đã thích nghi với mùa đông giá lạnh như thế nào?
“Cuộc sống trong ngôi nhà băng thật chẳng tiện nghi chút nào nhưng con người vẫn phải sống cho qua mùa đông giá lạnh từ – 30oC đến – 40oC. Nhà băng là nơi cư trú tốt nhất cho người I-nuc, các chú chó và lương thực của họ. Nhờ có ngọn đèn mỡ hải cẩu thắp liên tục, nhiệt độ trong nhà luôn duy trì từ 0oC đến 2oC. Vào nhà, người ta phải cởi bỏ bộ quần áo khoác ngoài bằng da và lông thú đã lạnh cứng lại, để tránh băng tan làm ướt người. Cơ thể cần luôn khô ráo mới chống được cái lạnh. Đối với chúng tôi, điều đáng sợ nhất trong ngôi nhà là sự hỗn tạp của hơi người, mùi thịt cá tươi, mùi lông chó, mùi mỡ hải cẩu cháy và mùi bếp núc. Trên trần chỉ có một lỗ thông hơi nhỏ cho cả ngôi nhà đông đúc, lối ra vào đã bị đống quần áo nút kín lại”.

(Theo P.E. Vic-to)

– Về nhà ở : nhà băng chỉ có một lỗ thông hơi nhỏ.
– Để chống lạnh : dùng đèn mỡ hải cẩu để chống lạnh, mặc quần áo da và lông thú, luôn giữ cơ thể khô ráo.