I. Sự phân chia thế giới thành các nhóm nước
– Trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau được chia làm 2 nhóm nước: phát triển và đang phát triển.
– Các nước đang phát triển thường có GDP/ người thấp, nợ nhiều, HDI thấp.
– Các nước phát triển thì ngược lại.
– Một số nước vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs).

Hinh 1. Phân bố các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới theo mức GDP bình quân đầu người, năm 2004

II. Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế xã hội của các nhóm nước
– GDP bình quân đầu người chênh lệch lớn giữa các nước phát triển và đang phát triển
– Trong cơ cấu kinh tế:
+ các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ lệ rất lớn, nông nghiệp rất nhỏ.
+ các nước đang phát triển tỉ lệ ngành nông nghiệp còn cao.
– Tuổi thọ trung bình các nước phát triển > các nước đang phát triển.
– HDI các nước phát triển > các nước đang phát triển.

III. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại
– Cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại xuất hiện.
– Đặc trưng: bùng nổ công nghệ cao.
+ Dựa vào thành tựu KH mới với hàm lượng tri thức cao
+ Bốn trụ cột:
* Công nghệ sinh học.
* Công nghệ vật liệu.
* Công nghệ năng lượng.
* Công nghệ thông tin.
=> Tác dụng: Thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ, đồng thời hình thành nền kinh tế tri thức – nền kinh tế dựa trên tri thức, kỹ thuật, công nghệ cao.

TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN

? (trang 9 SGK Địa lý 11) Trình bày những điểm tương phản về trình độ phát triển kinh tế – xã hội của nhóm nước phát triển với nhóm nước đang phát triển.
* Nhóm nước đang phát triển:
– Kinh tế:
. Trình độ công nghiệp hóa thấp
. Nợ nước ngoài lớn, phụ thuộc nước ngoài về vốn, kĩ thuật,
– Xã hội:
. Tuổi thọ trung bình dưới mức bình quân của thế giới: <67 tuổi.
. Chỉ số HDI thấp hơn mức trung bình cả thế giới.
* Nhóm nước phát triển:
– Kinh tế:
. Đầu tư ra nước ngoài là chủ yếu và là chủ nợ
– Xã hội:
. Tuổi thọ trung bình cao : 76 tuổi
. Chỉ số HDI cao.

? (trang 9 SGK Địa lý 11) Nêu đặc trưng và tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đến nền kinh tế – xã hội thế giới.
Đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là sự xuất hiện và bùng nổ công nghệ cao, đó là công nghệ dựa vào những thành tựu khoa học với hàm lượng tri thức cao.
– Tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại:
+ Làm xuất hiện nhiều ngành mới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ.
+ Tạo sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ trên thế giới và trong các quốc gia.
+ Làm nền kinh tế thế giới chuyển dần từ nền kinh tế công nghiệp sang nền kinh tế tri thức.

? (trang 9 SGK Địa lý 11) Dựa vào bảng số liệu sau:

Tổng nợ nước ngoài của nhóm nước đang phát triển

(Đơn vị: tỉ USD)

Vẽ biểu đồ đường biểu hiện tổng nợ nước ngoài của nhóm nước đang phát triển qua các năm. Rút ra nhận xét.

* Vẽ biểu đồ Đường:

* Nhận xét:
Tổng nợ nước ngoài của nhóm nước đang phát triển tăng nhanh, từ 1990 đến 2004 tăng lên gấp 2 lần.